Ιστορία του Eλαιόλαδου

Η ελιά από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα αποτελεί πολιτισμικό σύμβολο αλλά και βασικό στοιχείο διατροφής ιδιαίτερα στη λεκάνη της Μεσογείου.

Το κατάλευκο περιστέρι που μεταφέρει με το ράμφος του ένα κλαδί ελιάς, από την εποχή του Νώε, είναι σύμβολο ελπίδας και ανανέωσης της Ζωής,

Η ελιά δώρο της Αθηνάς ,θεάς της Σοφίας, έκριναν οι πολίτες της νεοϊδρυθείσας πόλης του Κέκροπα ότι ήταν πολυτιμότερο για την ζωή τους από το δώρο του θαλασσοκράτορα Ποσειδώνα είναι το σύμβολο της γονιμότητας και της προστασίας.

Ο Ιπποκράτης στο βιβλίο του «Διαιτητική και Θεραπευτική», γράφει για το λάδι:

«Οι ασκήσεις στη σκόνη και οι ασκήσεις με λάδι διαφέρουν στο εξής: Η σκόνη είναι κρύα, το λάδι είναι ζεστό.

Το χειμώνα το λάδι ευνοεί περισσότερο την ανάπτυξη, γιατί εμποδίζει την ψυχρότητα να απομακρυνθεί από το σώμα.

Το καλοκαίρι το λάδι με την παραγωγή θερμότητας λιώνει τη σάρκα καθώς αυτή ζεσταίνεται λόγω εποχής. Η εντριβή με λάδι και νερό μαλακώνει το σώμα και δεν το αφήνει να ζεσταθεί υπερβολικά».

Ο Σοφοκλής στο έργο του «Οιδίπους επί Κολωνώ» βεβαιώνει ότι η ελιά είναι ένα δέντρο που το γέννησε η αθηναϊκή γη και ήταν υπό την προστασία των θεών σύμβολο της προστασίας και ιερό.

Οι Αθηναίοι τίμησαν την ελιά. Σε νομίσματα τους, πολλές φορές, απεικόνιζαν την Αθηνά να φορά στεφάνι ελιάς πάνω από το κράνος της σύμβολο της προστασίας.

Στην ελληνική παράδοση η ελιά είναι το δέντρο της ειρήνης. Η ίδια η Ειρήνη (θεότητα που ήταν κόρη του Δία και της Θέτιδας) εικονιζόταν με κλαδί ελιάς στα χέρια της.

Μέσα στο ναό της Ήρας στην Αρχαία Ολυμπία, υπήρχε μια ελιά, η «καλλιστέφανος ελαία», που από τα κλαδιά της φτιαχνόταν ο κότινος.

Η ελιά για τους αρχαίους Έλληνες ήταν σύμβολο των ολυμπιακών ιδεωδών, της Ειρήνης, της Σοφίας και της Νίκης. Γι” αυτό και το μοναδικό βραβείο που έπαιρνε ο Ολυμπιονίκης ήταν ένα στεφάνι φτιαγμένο από κλαδί ελιάς, ο «κότινος».

Ο Όμηρος στην Ιλιάδα, αναφέρει ότι στην Ιωνία γινόταν συστηματική καλλιέργεια της ελιάς.

Ο Όμηρος στην Ιλιάδα, μας λέει ότι ο Οδυσσέας και ο Διομήδης πλένονταν με ζεστό νερό και μετά άλειφαν το σώμα τους με ελαιόλαδο.

Οι πινακίδες της Γραμμικής Β΄ στα Ανάκτορα της Κνωσού, και των Μυκηνών, μαρτυρούν την οικονομική αξία της ελιάς για τους κατοίκους του 14ου και του 13ου αιώνα π.Χ.

Τα κουκούτσια της ελιάς που βρέθηκαν μέσα σε αγγεία στις ανασκαφές των Αρχάνων και της Κνωσού, χρονολογούνται το 1450 π.Χ. Οι ελιές, που βρέθηκαν στη Ζάκρο, και τα κουκούτσια που υπήρχαν σε πολλούς τάφους της Μεσσαράς, είναι της ίδιας εποχής.

Μία τοιχογραφία της Κνωσού του 16ου αιώνα π.Χ. , απεικονίζει ένα θαυμάσιο ελαιώνα.

Την συναντάμε επίσης σαν απεικόνιση στα αρχαία αντικείμενα αλλά και σαν απολίθωμα ζωής.

Ο Αριστοτέλης (384-322 π.Χ.), στο βιβλίο του Αθηναίων Πολιτεία αναφέρει ότι η ελιά προστατευόταν νομοθετικά από την Πολιτεία.

Στη δεξιά εικόνα αποτυπώνονται δύο παναθηναϊκοί αμφορείς.

Τους παναθηναϊκούς αμφορείς τους γέμιζαν ελαιόλαδο από τις ιερές ελιές της Αθηνάς στην Ακαδημία, τις αποκαλούμενες «Μορίας Ελαίας» που ονομάζονταν έτσι διότι εθεωρείτο οτι πολλαπλασιάστηκαν από καταβολάδες οι οποίες αποσπάστηκαν από την πρωταρχική ελιά της Ακρόπολης.

Στην κύρια όψη τους, όπου υπάρχει η επιγραφή ΤΩΝ ΑΘΗΝΗΘΕΝ ΑΘΛΩΝ, απεικονίζεται η Αθηνά Πρόμαχος πάνοπλη, η οποία έχει και στις δύο πλευρές από έναν κίονα και έως τα τέλη του 5ου αιώνα π.Χ. επάνω στους κίονες στέκεται ένας πετεινός, ο οποίος συμβολίζει το αγωνιστικό πνεύμα.

Στην πίσω όψη απεικονίζεται το αγώνισμα στο οποίο ο αθλητής πρώτευσε και έπαιρνε τον αμφορέα με το λάδι ως έπαθλο.